ÇOCUK HAKLARI

Çocukların erişkinden farklı fiziksel, fizyolojik, davranış ve psikolojik özellikleri olduğu, sürekli büyüme ve gelişme gösterdiği bilincinin yerleşmesi, çocukların bakımının bir toplum sorunu olduğu ve bilimsel yaklaşımlarla herkesin bu sorumluluğu yüklenmesi gerektiği düşüncesi 20 Kasım 1959'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda "Çocuk Hakları Bildirgesi" ile kabul edilmiştir. On ilkeden oluşan bu bildirge aşağıdaki gibidir:

1. İlke :Tüm dünya çocukları bu bildirgedeki haklardan din, dil, ırk, renk, cinsiyet, milliyet, mülkiyet, siyasi, sosyal sınıf ayırımı yapılmaksızın yararlanmalıdır.
2. İlke : Çocuklar özel olarak korunmalı, yasa ve gerekli kurumların yardımı ile fiziksel, zihinsel, ahlaki, ruhsal ve toplumsal olarak sağlıklı normal koşullar altında özgür ve onurunun zedelenmeyecek şekilde yetişmesi sağlanmalıdır. Bu amaçla çıkarılacak yasalarda çocuğun en yüksek çıkarları gözetilmelidir.
3. İlke : Her çocuğun doğduğu anda bir adı ve bir devletin vatandaşı olma hakkı vardır.
4. İlke : Çocuklar sosyal güvenlikten yararlanmalı, sağlıklı bir biçimde büyümesi için kendisine ve annesine doğum öncesi ve sonrası özel bakım ve korunma sağlanmalıdır. Çocuklara yeterli beslenme, barınma, dinlenme, oyun olanakları ile gerekli tıbbi bakım sağlanmalıdır.
5. İlke : Fiziksel, zihinsel ya da sosyal bakımdan özürlü çocuğa gerekli tedavi, eğitim ve bakım sağlanmalıdır.
6. İlke : Çocuğun kişiliğini geliştirmesi için anlayış ve sevgiye gereksinimi vardır. Anne ve babasının bakımı ve sorumluluğu altında her durumda bir sevgi ve güvenlik ortamında yetişmelidir. Küçük yaşlarda çocuğu annesinden ayırmamak için bütün olanaklar kullanılmalıdır. Ailesi ve yeterli maddi desteği olmayan çocuklara özel bakım sağlamak toplumun ve kurumların görevidir. Çocuk sayısı fazla olan ailelere devlet yardımı yapılmalıdır.
7. İlke : Genel kültür ve yeteneklerini, bireysel karar verme gücü, ahlaki ve toplumsal sorumluluğu geliştirecek ve topluma yararlı bir üye olmasını sağlayacak eğitim hakkı verilmelidir. Bu eğitimde sorumluluk önce ailenin olmalıdır. Eğitimin ilk aşamaları parasız ve zorunlu olmalıdır.
8. İlke : Çocuk her koşulda koruma ve kurtarma olanaklarından ilk yararlananlar arasında olmalıdır.
9. İlke : Çocuklar her türlü istismar, ihmal, ve sömürüye karşı korunmalı ve hiçbir şekilde ticaret konusu olmamalıdır. Çocuk uygun bir asgari yaştan önce çalıştırılmayacak, sağlığını ve eğitimini tehlikeye sokacak fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişmesini engelleyecek bir işe girmeye zorlanmayacak ve izin verilmeyecektir.
10. İlke : Çocuk ırk, din ya da başka bir ayrımcılığı teşvik eden uygulamalardan korunacaktır. Anlayış, hoşgörü, insanlar arası dostluk, barış ve evrensel kardeşlik ortamında enerji ve yeteneklerini diğer insanların hizmetine sunulması gerektiği bilinciyle yetiştirilmelidir.

ÇOCUK HAKLARI İLE İLGİLİ ÖZEL KONULAR

Çocuk İşçiliği: Küçük çocukların çalıştırılması az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sıkça görülen bir sorundur.

Çocuk Ticareti (Fuhuş): Dünyada 1 milyon çocuğun sex ticareti (çoğu kız çocuğu olmasına karşın erkek çocukların sayısıda epey fazla) için kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Çocuk Askerler: Dünyada 300,000 civarında çocuğun askeri çatışmalar içinde olduğu sanılmaktadır .

DÜNYA ÇOCUK GÜNÜ

Dünya çocuk gününde,
Neşeliyiz hepimiz.
Bizi mutlu yapana,
Çok teşekkür ederiz.
Evet bugün küçüğüz,
Yarın büyüyeceğiz.
Sizin işlerinizi,
Bizler yürüteceğiz.
"Çocuk umuttur" diye,
Büyük Ata'ma minnet!
Bekliyoruz sizlerden,
Himaye, sevgi, şefkât.

Hayriye GARİBOĞLU

ÇOCUK

Çocuk deyip geçmeyin,
Onun da dünyası var.
Güzel - çirkin seçmeyin,
Her çocuk şefkât arar.

Bir kez düşün kendini,
Çocuktun daha önce.
Eksik etme sevgini,
Bir küçüğü görünce.

O, yuvada bir çiçek,
Sonra meyve verecek.
Toplum doğacak ondan,
Ülkemiz yükselecek.

İbrahim ŞİMŞEK

BEN DE BİR ÇOCUĞUM

Ben de bir çocuğum, diğerleri gibi,
Şefkatle öpülmek, sevilmek isterim.
Ellerimde tutsun büyüklerim,
Annesinin yanında bir çocuk görsem,
Kederle dolar, yaşlı gözlerim.
Ben de bir çocuğum diğerleri gibi,
Neşeyle dolup gülmek isterim.
Bir sevgi denizinde,
Açılmak sonsuza doğru.
Ninnilerle, türkülerle büyümek,
Bayramların bayram olduğunu bilmek,
Her çocuk gibi benim de hakkım.
Sıcak bir yuvadır düşlerim,
Ne olur, beni de görün,
Beni de sevin büyüklerim.

Arife HANCI

BEBEK

Evimize neden geldi bu bebek
Küçücük burnu, ağzı, elleri
Kıpkırmızı yanakları var
Ağlayıp duruyor sabahlara kadar.

Daha bilmiyor konuşmasını,
Korkuyor kundaktan çıkmaktan
Durmadan ninni istiyor canı.
Uykusunda gülüyor bazen

Artık benimde bir kardeşim var
Ne iyi insanın bir kardeşinin
Yarın oda benim gibi, güler yüzlü olması.
Kocaman bir çocuk olacak.

O zaman bütün defterlerimi, kitaplarımı
"Hepsi senin olsun" diye
O'na vereceğim.
Sonra bir sabah elinden tutup
Okula götüreceğim...

DÜNYAYI BİZE VERSELER

Neler yaparız, neler
Yeni baştan yaratırız,
Sevgiyle donatırız
Dünyayı bize verseler.

Kara, sarı, ak
Kızılderili demeden
Biz çocuğuz, anlaşırız,
Sevgiyi paylaşırız,
Gerçek dostluk yaratırız
Neler yaparız neler
Dünyayı bize verseler.

Bütün dünyayı çiçekle donatırız,
Bütün çiçekleri oyuncak yaparız,
Güzel bir dünya onları da etkiler,
Savaşamaz büyükler.
Neler yaparız, neler,
Dünyayı bize verseler.

DÜNYA ÇOCUKLARI

Yaşamak gerekiyorsa eğer,
Bir çocuk oyunu kadar renkli olsun.
Dünyayı kardeşlik dallarında,
Uçan kuşlar doldursun.
Sen dargınlık ağacı barış ve yemiş ver.

Birleşiniz bütün dünya çocukları,
Kalp kırılmadıkça sürüp gider oyun.
Yorulunca bir dost sesiyle uyuyun,
Sabah, kalbinize örtsün şafakları...

Tanrım yorgunluktan koru bu ayakları,
Bu küçük ayaklar böyle hep beraber
Oraya, o kardeş bayramına gider
Kucaklaşır bütün dünya çocukları.

Ceyhun Atuf KANSU

ÇOCUK

Çiçek olur açılır,
Koku olur saçılır,
Ondan vaz mı geçilir?

Çocuk evin şenliği,
Yurdun egemenliği.

Kuş olur dalımızda,
Tat olur balımızda,
Ak akçe elimizde.

Çocuk evin şenliği,
Yurdun egemenliği.

Çocuk baş tacımızdır,
Şifa ilacımızdır,
Tükenmez...

UNICEF (United Nations Children's Fund - Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) http://www.unicef.org/ http://www.unicef.org/voy/ http://www.unicefturk.org/ 1946 Yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararıyla II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'daki çocuklara yardım amacıyla kurulmuştur. Daha sonra 1953 yılında BM'nin devamlı bir organı haline gelen UNICEF, gelişmekte olan ülkelerdeki yoksul çocuklara yardımı görev edinmiştir. UNICEF çocuk haklarının korunması ve çocukların temel ihtiyaçlarının giderilmesi için çalışan bir uluslararası bir kuruluştur. UNICEF çalışmalarını uluslararası çocuk hakları bildirgesine dayalı olarak sürdürmektedir. Çocuk hakları bildirgesi uluslararası değişik kültür ve devlet sistemlerine dayalı olarak hazırlanmış ve bütün dünya çocuklarına temel bir yaşam standardı getirmeye çalışan bir sistemin eseridir. Bu temel standartlar kişinin ırkı, dili, dini, cinsiyeti, düşünceleri, fiziksel durumu (sakatlık gibi) gibi özelliklere bakılmaksızın bütün insanların aynı derecede saygılı, eşit ve adil olarak davranılmasını gerektirir.  Aşağıda UNICEF'in websayfaları ile Türkiye'deki bürolarının bilgileri verilmiştir. Unicef Türkiye Milli Komitesi Ankara Adres: Bilkent Universitesi 06800 Bilkent ANKARA Tel:  90-312- 290 33 90 90-312- 290 33 91 Fax: 90-312 290 33 88 e-mail: unicef.natcom@unicefturk.org Unicef Türkiye Milli Komitesi İstanbul Adres: Meşrutiyet Cad. Çağdaş apt. No:68/3 34435 Tepebaşı ISTANBUL Tel: 90-212-252 52 22 90-212-249 66 86 Fax: 90-212-252 97 27 e-mail: satisistanbul@unicefturk.org

İnsan Hakları Örgütü http://www.hrw.org/ http://hrw.org/doc/?t=children http://hrw.org/children/child-legal.htm   Dünyadaki insan hakları konularındaki ihlalleri araştıran İnsan Hakları Örgütü (Human Right Watch- HRW) 1978'de kurulmuştur. New York, Brüksel, Londra, Moskova ve Hong Kong gibi dünyanın önemli şehirlerinde büroları bulunan organizasyon çalışmalarına 70'in üstünde ülkede devam etmektedir. HRW'nin çocuk hakları bölümü ise dünyadaki çocuk hakları ihlallerini inceler. Bunlar arasında çocukların asker olarak kullanılması, çocuk işçiliği, şiddet uygulamaları (okullarda veya poliste) çocuk satıcılığı, fuhuş gibi konular vardır. Uluslararası AF Örgütü  http://www.amnesty-turkiye.org http://www.amnesty.org/ Uluslararası AF Örgütü bütün dünyada faaliyet gösteren ve insan hakları konusunda çalışan bir kuruluştur. AF örgütünün dünyanın çok çeşitli yerlerinde üyeleri ve destekleyicileri vardır. Şu anda 150 ülkenin üstende büroları ve 2,2 milyon üyesi bulunmaktadır. Türkiye'de de AF örgütünün bürosu vardır. Aşağıda iletişim bilgileri verilmiştir. Uluslararası Af Örgütü - Türkiye Şubesi Adres: Müeyyetzade Mh. Galipdede Cd. No. 149/4, 34425 Beyoğlu / İSTANBUL TURKEY Tel: 90 212 293 6321 Fax: 90 212 293 6325 e-mail: posta@amnesty.org.tr UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Birimi) http://www.unesco.org.tr/ UNESCO Birleşmiş Milletler bünyesinde 16 Kasım 1945 yılında kurulmuş uluslarası alanda eğitim, bilim ve kültür konusunda çalışmaları desteklemek amacıyla kurulmuştur. UNESCO'nun hedefleri arasında ülkelerdeki yoksulluğu yok etmek ve bütün dünya çocuklarının temel eğitim almasını sağlamak vardır. UNESCO'un Türkiye bürosu ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Göreme Sokak 7/9 06680 Kavaklıdere- ANKARA Tel: 312 426 5894 Fax: 312 427 20 64 e-mail: webmaster@unesco.org.tr Çocuk Hakları ile ilgili Siteler http://www.childrensrights.ie/convention.php#01 http://www.childrensrights.ie/ http://www.unicef.org/crc/index_30177.html http://en.wikipedia.org/wiki/Children's_rights http://www.hrea.org/feature-events/african-child-day-03.html http://www.hrea.org/feature-events/child-rights-day.php http://www.hrea.org/learn/guides/children.html http://www.un.org/depts/dhl/children_day http://www.unicef.org/crc/